Dhurwaaga ama waraabaha waa bahal xeelad badan. Inkastoo inta badan uu ku
noolyahay waxa xayawaanaadka kale ay dilaan sida libaaxa, haramcadka, iyo
shabeelka, dhurwaaga, sidiisaba waa bakhti-quute. Ayadoo ay sidaas tahay, ayuu
haddana ku xeeldheeryahay weerarka iyo khayaanada ee uu kula kaco xayawaanka kale
ee aan is difaaci karin sida geela, lo’da, iyo adhiga intaba.
Hadda kahor ayaa dhurwaa weerar ba’an ku qaaday hal iyo nirig meel iska
daaqaya oo war moog ahaa. Intuu argagixiyay labadii is dhalay, ayuu midba dhinac u eryay.
Nirigtii ayuu bishimaha ka goostay; hashiina candhada ayuu qardam ka siistay
markaasuu intuu madax madax isku tuuray oo qosol la dhacay, yidhi: “maxay ka
nuugtaa, maxayse ku nuugtaa”, oo ula jeedadiisu ahayd, haddiiba nirigtu
bishimihii go’anyihiin, maxay haaysa oo ay ku nuugtaa naasaha hooyadeed. Teeda
kale, maxay ka nuugi hooyadeed haddiiba hooyadu candho ku oolin oo ay
go’anyihiin.
Anigoo tusaale usoo qaadanaya dhacdadaasi dhurwaaga, ayaa waxaan jeclaan
lahaa inaan arrimaha Soomaaliya wax ka furdaamiyo. Haddii aynu bidhaansano sida
wax uga socdaan Soomaaliya, waxaan odhan karraa hasha waa dalka, nirigtuna waa
dadka, candhadana waa Xamar, dhurwaagana waa kuwa xumaanta u horseedaya dalka
iyo dadkaba.
Hashii Maandeeq ahayd, oo dalka Soomaaliya ah, naasaha ama candhada ayaa
go’an. Xanuun aysan u adkeysan karin ayaa hayaa wax dawo ahna looma hayo.
Dawada waa xeeladihii, tabihii, ama maareyntii lagu daweyn lahaa dalkani
masiibada aafeysay. Waddankii Maandeeq ahaa wuu is dhex daadsanyahay oo maamul
iyo maareyn ayaa ka maqan. Gees kasta waxaa asiibay fowdo iyo farosaar. Waxaa
hashii Maandeeq ahayd had iyo jeer lala dhacayaa qoryo fudufudud iyo kuwo celys
badan. Nidamkii oo maqan awgeed, Maandeeq waxba isma tari karto. Waa dhaawac;
waa naf-laf-caari; wey sumeysantahay; waxay u dhowdahay geeri.
Kuwii maareyn lahaa oo ah dadweynaha, waxay matalayaan nirigtii sida
ba’aneyd loo dhaawacay ee bishimihii ay wax ku nuugi lahayd laga goostay. Waxay garan la’yiin sidii ay wax u hagaajin lahaayeen.
Iskuma kalsoona oo waxaa ayagana dhib ku haya kala daadsanaan, garasho iyo
garaad yari, tuugonimo, musuqmaasuq, wax-is-dabamarsi, hunguri, iyo aargoosi
aan dhammaad lahayn.
Dadkii ama ummaddii Soomaaliyeed bishimaha ayaa go’an oo jeermi halis ah
ayaa ka quudanaya afkii lagu doodi lahaa illeyn jeermiga ishu ma qabatee.
Xanuunka nirigta haya waa tan dadka iyo adduunweynuhuba wax ka qaban la’yihiin.
Waa xanuun aan dawo lahayn xilligan aynu joogno. Qaxootinimada, dilalka
qorsheysan, isqarxinta, dagaalka lagu riiqmo had iyo jeer, umulo dooxa,
kufsiga, barakaca, gaajada iyo harraadka, is-dex-yaaca falsafadeed, iyo
dhibaatooyinka faraha badan waa tan ay la xuunsanyaan dadkii oo ah nirigtii
bishimaha go’neyd.
Candhada waa caasimaddii muqdisho aheyd. Candhadii ay nigrigta nuugi lahayd
(haba iska liidatee) wey buktaa oo dhiigeysaa. Qanjidhadii, seedihii iyo
xididadii ayaa wada dhiigayaa ama dheecamayaa-dheecaankaasina ma aha caano ee
waa dareere wasakheysan oo aan la quudan karin. Ilmihii (waa dadkii ee) ayaa
qatan oo gaajo udhimanaya. Xitaa haddii la daweyn lahaa, farsamadii lama hayo, lamana yaqaan falkeeda.
Dhurwaaga ama waraabaha waa kuwa madaxda ah ah ee dhibkan guud u geystay
Maandeeq iyo nirigteedi. Qaswadeyaashan qaar waa Soomaali, kuwana waa
deriskeena, qaarna waa dad ajaanib ah oo dawlado shisheeye matalaya. Wax dan
ahoo wanaagsan oo ay waddanka ka leeyihiin ma muuqdaan. Waxay daneynayaan
keliya danahooda iyo danaha waddamada ay metelayaan.
Sida keliya ee lagu daweyn karo waa ayadoo lagu sameeyo waxa afka walaad
loo yaqaan Plastic Surgery.
Qalliinkana wuxuu suurtoobaya marka la helo dawlad loo dhanyahay oo ku dhisan
caddalad iyo sinnaan. Markaa kadib ayun baa lala tacaali karaa sidii loo daweyn lahaa candhada Maandeeq iyo faruurta nirigta.